Kahramanmaraş’ta Dilekli Mağarası’ndaki hafriyat çalışmaları sürat kesmeden sürüyor. Bu yılki çalışmalar tarihe ışık tuttu. Mağaradaki hafriyatlarda 12 bin yıllık olduğu düşünülen mezar bulundu.
Kazı Başkanı ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cevdet Merih Erek, AA muhabirine, Onikişubat ilçesine bağlı Döngel Mahallesi kırsalındaki mağarada sürdürülen çalışmaların, 6 Şubat’taki Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde bu yıl daha az takımla gerçekleştirildiğini anlattı.
Bölgede 2007’den bu yana gerçekleştirilen hafriyatlarda 3. mezara ulaştıklarını lisana getiren Erek, birinci mezarı 2009’da, ikincisini ve içinden iskelet çıkan mezar 2019’da, son mezarı da 2023 hafriyat döneminde bulduklarını hatırlattı.
Mezarlardan yalnızca birinde iskeletin bulunduğunu, başkalarının içlerinin boş olduğunu belirten Erek, şunları kaydetti:
“Bu yılki çalışmalarımızı kuzey plan karelerinde yaptığımız kazılarla tamamlamış olacağız. Kazılarımızda planimetrik (Yatay planda tüm kareler 3’er santimetre kazılır. Açığa çıkan her şey olduğu yerde bırakılır ve koordinat sistemine X, Y ve Z ölçüleri alınarak çizimleri yapılır) hafriyat tekniği takip ediyoruz. Bütün buluntular çıktığı anda olduğu üzere bırakılıyor ve koordinatları alınarak koordinat sistemi içerisinde yerleri tespit edilip bilgisayarda üç boyutlu olarak çeşitli programlar vasıtasıyla dijital kayıt formuna dönüştürülüyor. Direkli Mağarası’nda tespit etmiş olduğumuz bu üç mezarın tarihlerinden birinin 8 bin 801, en alttakinin ise yaklaşık 12 bin 100 ile 12 bin 200 aralığında olduğunu düşünüyoruz. Bu son çıkan mezarın tarihi ise 12 bin yıl civarında. Kültürel periyot olarak biz Epipaleolitik denilen son avcı toplayıcılar olarak bahsedilen, temelinde o denli olmayan bir vakit diliminde yaşayan insanların tarihine ulaşmış oluyoruz. Bu periyotta şimdi köy yaşantısı yok, Direkli Mağarası yerleşimcileri burada dönemlik olarak her yıl gelip yerleşerek hayatlarını sürdürüyorlar.”
MEZAR TAŞLARLA OLUŞTURULMUŞ
Buldukları mezarların dört köşe yani 90 derece açı yapacak halde taşlarla oluşturulduğunu tabir eden Erek, “Bu tarihte yaşayan insanların bir kavim ismi ya da bir isim altında yaşayıp yaşamadıklarını bilemiyoruz, bundan ötürü biz onları isimlendirirken yalnızca avcı-toplayıcılar diyoruz. Epipaleolitik, göçmen bir hayat biçimiyle yaşayan insanların son devridir; daha sonrasında düzlüklere ve doruklara binalar inşa ederek köy yerleşimleri kurmaya başlıyorlar. Direkli Mağarası, Kahramanmaraş’taki insanlık tarihi kronolojisini evvelden yeniye yanlışsız tamamlayan noktalardan biri.” diye konuştu.
