Dolar kurundaki yükselişin önüne geçmek isteyen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bu gayesini seçim öncesi yapılan döviz süreçlerine yönelik yeni kısıtlama kararları yerine, TL mevduatı teşvik edici adımlar atarak gerçekleştirmeye çalışıyor.
21 Aralık 2021 tarihinde yaşanan döviz krizini önlemek hedefiyle yürürlüğe konulan Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulamasındaki toplam bakiye, bugün açıklanan BDDK datalarına nazaran 3 trilyon 304 milyar 429 milyon liraya geriledi.
HALKBANK KKM FAİZİNİ REKOR DÜZEYDE DÜŞÜRDÜ!
KKM’deki düşüş 5 haftadır sürüyor olsa da, eriyen toplam para, havuzda bulunan mevduatın çok küçük bir kısmını oluşturmakta. Bir diğer deyişle bu süratte sürecek erime ile KKM’nin tasfiyesi mümkün değil.
Son olarak haftanın birinci süreç gününde yayınlanan rapor ile bankaların TL dönüşümlü KKM müşterilerine yönelik en az siyaset faizi kadar ödemeye yapma zorunluluğunu kaldıran Merkez Bankası, KKM tasfiyesinde vites yükseltti.
Bu karar sonrası bankalar, KKM müşterilerine istediği oranda faiz sunma talihi yakalarken, beklenen birinci adım Halkbank’tan geldi. Ziraat Bankası Eski Genel Müdür Yardımcısı Şenol Babuşçu, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşım ile Halkbank’ın KKM müşterilerine uyguladığı faiz oranını yüzde 5.25’e indirdiğini açıkladı.
2 YIL SONRA BİR BİRİNCİ YAŞANDI
Bu karar, uygulamanın yürürlüğe girdiği 21 Aralık 2021 tarihinden bu yana bir KKM hesabına ödenen en düşük faiz oranı olarak kayıtlara geçerken, ekonomistler kelam konusu hamleyi “KKM’nin tasfiyesi için kritik” olarak yorumladı.
Kur Muhafazalı Mevduat havuzunda biriken toplam mevduatın 125 milyar dolara karşılık gelmesi ve Hazine’de bu kadar yüksek bir çıkışı karşılayacak rezerv bulunmaması birinci basamakta TL dönüşümlü hesaplara yönelik kısıtlamalara gidilmesini açıklasa da, ilerleyen haftalarda emsal uygulamalardan dövizden dönüşümlü KKM hesapları için de yapılacağına kesin gözüyle bakılıyor.
KKM’DEN ÇIKAN PARA DOLARA GİDERSE NE OLUR?
Merkez Bankası, bir taraftan Hazine’ye ağır yük getiren KKM’yi tasfiye etmeyi hedeflerken, bir taraftan da bu uygulamadan çıkacak paranın TL mevduatına yönelmesini amaçlıyor.
Bu doğrultuda birinci olarak bankaların mevduat faizlerinde artışa gitmesini bekleyen TCMB, KKM’ye yönelik aldığı kısıtlayıcı kararlarla bankalara örtülü formda “faizleri üst çekin” talimatı veriyor. Mehmet Şimşek, yaptığı açıklama ile tasfiye sürecinin başarılı olabilmesi için Merkez Bankası’nın süratlice rezerv biriktirmesi gerektiğini belirtirken, beklenen rezervlerin toplanamaması halinde ise Türkiye’yi büyük bir felaket senaryosu bekliyor olabilir.
Hem TCMB hem de BDDK, KKM hesaplarının yüzde kaçının dövizden dönüşümlü olduğunu açıklamamakta. Bu nedenle uzmanlar, kelam konusu oranın yüzde 70’in üzerinde olması ve tasfiye sürecinde bu hesaplardan çıkacak paranın tekrar dövize gitmesinin büyük bir risk barındırdığına dikkat çekmekte. Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasından süratlice çıkacak paranın büyük bir kısmının tekrar döviz tevdiat hesaplarına yönelmesi halinde Türkiye’de 2021 yılının son çeyreğinde yaşanana benzeri bir döviz krizinin patlak verebileceği düşünülüyor.
